Turizm sektöründeki gidişat malum, her kafandan bir ses çıkıyor!. Sektörde ismini ezberlediğimiz çok bilgili, sektöre katkıları olmuş ve bu katkıları devam eden, takdir edilen, fikirlerine önem verilen onca kişi var. 30 yıldır Turizmciyim ve bu şekilde bir çırpıda en az 40-50 kişi bu sayabilirim.
Ancak; son dönemlerde aşırı derecede sektörde “ileri gelen” türedi.
Yeni isimlerin türemesine şikayetim yok elbette ama işi hakkıyla yapmak, doğru değerlendirmelerde ve öngörülerde bulunmak kaydıyla! Sektöre dair bir çok değerlendirme ve öngörü haberlerini, yazılarını hep beraber görüyoruz okuyoruz. Eminim siz de benim gibi bu belirsizliğin farkındasınızdır... neden mi bahsediyorum? O zaman hemen konuya gireyim.
Sektörle ilgili bir çok olumsuz ve kötü gidişatla ilgili bir yazı ya da haber okuyorsunuz ve hemen sonra tam tersi beyanatlar verip, sektörün 2019 sezonunda çok iyi geçtiğini 2020 de daha da iyi olacağına dair yazılar geliyor önünüze. O kadar çok birbirine zıt açıklamalar okuyunca “neler oluyor bu ileri gelenlere!” diye aklınızdan geçiyordur muhakkak, şahsen benim geçiyor.
Bu “sektör ileri gelenleri!” nasıl olurda birbirinden bu kadar habersiz ve birbirine zıt açıklamalar yapar?
Hem muhteşem bir sezon geçirmişiz hem kötü bir sezon olmuş ama toparlanıyormuşuz! Bazı “ileri gelenlere!” göre 2020 sezonu 2019’u geçecek derecede iyi olacakmışız, diğer “ileri gelenlere!” göre ise; korona virüsü, Suriye durumu, Avrupa’nın Türkiye’ye karşı tutumu, Rusya ile ilişkilerimizin kötü olması vs. 2020 de sektörü zorlayacakmış! Mış.. mış..mış...
Belli başlı bazı otellerin hedeflerini tutturmuş olması sezonun mükemmel geçtiği anlamına gelmez. Bunda turizm camiasındaki basının da hatası var bence. Çünkü ; sen gider de herhangi X bir otelin (anlı şanlı bir otel bile değil – küçümsediğimden değil-) Genel Müdüründen, Genel Müdürü geçtim, operasyon müdüründen hadi onu da geçtim ön büro müdüründen “sektörün temsilcisi ve ya ileri geleni” diye haber yaparsan olacağı budur. O ileri gelenin geçmişine bakıyorsun 3 bilemedin 5 yıllık bir mazisi var sektörde.
Kardeşim! Sektörde o kadar STK var, o kadar Dernek Başkanları var, bir o kadar Birlik Başkanları var, bir o kadar Grup Başkanları, Acente temsilcileri vs. Var... Peki sen hangi ara “sektör ileri geleni” oldun da kendinden büyük değerlendirmeler yapıp öngörüde bulunabiliyorsun? Diyen yok. Yap tabi ama kendi arkadaş çevrende yap güzel kardeşim. sektöre beyanat verme! Bilgi kirliliği yaratma, milletin aklını bulandırma. Hem kendini hem seni haberine malzeme yapan ajansı küçük düşüyorsun...ha tabi bu önemli değil, senin için önemli olan reklam!. Eh “reklamın kötüsü olmaz” diye boşa dememişler. Sende haklısın kardeşim!...
Tam da bunlardan dolayı kınıyorum seni sayın “ileri gelen!”
Hasbelkader bir koltuğa oturmuşsun, otur oturduğun yerde. Gölge etme başka ihsan istemez... Sektör basınına ve yazarlara ücret teklif edip haberimi yap diyenler de var bu sektörde. Title önemli değildir, önemli olan bilginle tecrübenle o Ttitle doldurabilmektir. Doldurabiliyorsan kendiliğinden haber olursun zaten merak etme...
İşin doğrusu şu; 2019 sezonu içerisinde 200 bin ile 250 bin arası turizm çalışanı işsiz kaldı. Bir çoğu mevsimlik işçilik yaptı bir çoğu sezonu evde yatarak geçirdi. Yine 2019 sezonu içerisinde onlarca işletme konkordato ilan etti, iflas etti, ya da yüzde 50 kapasite ile çalıştı. Bir çok otel satılığa çıktı, bir çoğu kiralanmaya çalışıldı çünkü artık çalıştıramıyorlar!. Sezon sonuna gelindi ve abartısız 1 milyondan fazla turizm işçisi işsiz kaldı. 2 sezondur hatta 3 – 4 sezondur iş bulamayanlar var bu sektörde. ( bu veriler resmi istatistiklerde var. İsteyen araştırır bulur ).
Sen şimdi dersen ki; “turist sayısında rekor kırdık” haklısın... ama 10 tane 10 kuruşta 1 lira yapar, 2 tane 50 kuruşta...bunu da unutma!
2020 Sezonu Nasıl olur?
2020 sezonun da bana göre 2019 dan daha iyi bir gelişme beklemek fazla iyimserlik olur. 2020 ye bir çok işletme batık krediyle girdi. Taksitlerini ödeyemez icralık durumda. Batık kredi de 1.sırada sanayici 2. sırada turizm sektörü yer alıyor. Mart ayındayız ve yüzlerce işletme hala Yönetim kadrosunu oluşturmadı. Yani yönetim kadrosu işbaşı yapacak, sezona dair plan program yapılacak vs. dünya da ciddi anlamda ekonomik bir daralma var. Bunun yanı sıra geçmiş yılları göz önünde bulundurursak her zaman sadece 1 tık artış anca yapabilmişiz. Söylenen ve öngörülen onca büyük laflar hep havada kalmıştır.
Dolayısıyla 2020 yılı hem ekonomik hem politik açıdan daha zorlu olacağından çokta iyimser bir tablo gözükmüyor gibi. Bizim sektör olarak en ciddi sorunumuz son 10 yılda otel işletmeciliği ve hizmet kalitesi anlayışımızın değişmesidir. Bundan dolayı kaliteli, harcama yapan, hem otele hem sektöre para kazandıran, ülke ekonomisine ciddi bir katkı sağlayan turist profilini her yıl daha da fazla kaybediyoruz. Kaliteli yönetici ve personel açığımız her yıl misliyle azalıp yok olmakta.
Turizm okuyan gençlerimiz daha ilk staj sonrası “turizm yapılacak iş değil” deyip başka sektörlere kayıyor. Kalifiye personel ve yöneticilerimiz ya mesleği bırakıyor ya da yurtdışına kaçmaya çalışıyor. Patron olarak kalifiye yöneticiye ve personele verilen ücreti kısıp yıl sonunda kar marjını yükseltme hedefi yaptıkça, bir 10 yıl sonra kapıdan geçeni Genel Müdür yaparız. Tıpkı 8-10 yıl dan beri kapıdan geçeni garson, resepsiyonist vs. yaptığımız gibi... sektörü korona virüsü değil bu anlayış yok edecek...
Son olarak; Elbette sektör hakkında sürekli kötü gidişattan bahsederek sektörü iyi hale getiremeyiz. Ancak sektördeki kemikleşmiş, kangren olmuş sorunları çözerek, hizmet kalitesi, kalifiye personel ve yönetici faktörüne önem vererek, Turizm tanıtım bütçesini daha akıllıca, kayda değer kullanırsak ve eski turist profilini kazanabilirsek bir şeyler düzelmeye başlar sanırım. Çünkü bu sebeplerden dolayı hem ülke milli hasılası hem sektör kan kaybediyor...
Sektörün gerçek ileri gelenlerine seslenmek istiyorum;
Sizlerden beklentimiz öncelikle patronların hizmet kalitesine ve kalifiye yönetici-personel olayına bakış açılarını değiştirecek gerekli çalışmaların yapılması, turizm çalışanlarının çalışma standartlarını iyileştirecek formüller bulunması ve sezonu 12 aya çıkarmak konusunda bir şeylerin yapılmasıdır.
Sektör ileri gelenlerine sevgiler saygılar, lütfen ileri gelin ve meydanı boş bırakmayın...
YORUMLAR