3 kata kadar izin verilen İzmir’in Foça ilçesi Fevzipaşa Mahallesi 1625 ada, 3 parselin içinde 1. derece sit alanına yapılan kaçak otel için Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun kültürel sondaj yapılmadığı gerekçesiyle yıkım kararı vermesinin ardından başlatılan süreç mahkemenin kamu görevlilerinin yargılanması yönünde karar vermesiyle farklı boyut kazandı.
Foça ilçe sınırlarında yer alan 1. derece arkeolojik sit alanı vasıflı taşınmazla ilgili yargı kararına kayıtsız kalıp kaçak yapılaşmaya göz yumulduğu iddiasıyla İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu (KVKBK) üyelerini İzmir Valiliği'ne şikayet eden Ekinoks Çevre ve Kültür Derneği'nin başvuru sonrasında İzmir Valiliği 17 Temmuz 2023 tarihinde kamu görevlileriyle ilgili soruşturma izni verilmemesine karar verirken Ekinoks Çevre ve Kültür Derneği, kamu görevlileri hakkında soruşturma izni verilmemesi kararını yargıya taşıdı. İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1'inci İdare Dava Dairesi Mahkemesi kararında, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu atıfta bulunarak ''Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmanın Kültür ve turizm Bakanlığı'na ait olduğu.'' ifadelerine yer verildi.
İzmir Valiliği'nin 25 Mayıs 2023 tarihli raporunda Foça Belediyesi'nin 11 Temmuz 2017 tarihli yazısı üzerine yer incelemesi ve hazırlanan uzman raporuna müteakip İzmir 2 Numaralı KVKBK'nun 22 Kasım 2017 tarihli kararında, foça belediyesi de dahil ilgili birimlere 29 Kasım 2017 tarihli yazının geciktirilmeden yazıldığı, ardından da İzmir 2 Numaralı KVKBK Müdürlüğü'nün 22 Eylül 2020 tarihli yazısıyla ilgili parsele ilişkin ne gibi işlem yapıldığı hususunda ilgili Belediyesinden bilgi istenildiği belirtilirken soruşturma raporunda Foça Belediyesi imar barışı kapmasında parsele Yapı Kayıt Belgesi düzenleyerek, 3194 sayılı Kanunun geçici 16. maddesi kapsamında işlem yapılması durumunda tazminatla karşılaşılacağından herhangi bir işlem yapmadığı bilgisini ilgili kuruma gönderdi.
Gelişmeler üzerine İzmir 2 Numaralı KVKBK, 26 Ocak 2021 tarihinde Foça Belediyesi de dahil olmak üzere işlem yapılmak üzere yazı yazdığı fakat herhangi bir cevap alamadığı da rapora yansırken İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile İzmir Müze Müdürlüğü tarafından da her iki kurul kararının ardından ilgili parseldeki kayıtlı taşınmazda izinsiz uygulamaların kaldırılması amacıyla yazılan yazıya Belediye’den cevap alamadıkları belirtildi.
İzmir Valiliği, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün 12 Mayıs 2023 tarihli yazısında, İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün 16 Haziran 2023 tarihli yazısında ilgili parselde ruhsat alınan tarihte müze tarafından herhangi bir arkeolojik kazı ve sondaj yapılmadığı bildirilmiş yapının yıkımına karar verilmişti.
Kurul Müdürlüğü uzmanları tarafından hazırlanan rapor sonucunda Foça özel çevre koruma bölgesi sınırları içinde kalan kaçak otelin geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları belirlenmiş olan kentsel arkeolojik sit sınırları içerisinde, kayıt ve sondaj yapılmasına ve binanın yıkımına karar verilmesine rağmen geçtiğimiz günlerde otelin sadece son katının yıkımına başlandı.
Atatürk Mahallesi’nde özel mülkte başlatılan izinsiz inşaat hakkında İzmir Müze Müdürlüğü tarafından suç duyurusunda bulunulmasına rağmen devam eden 3 katlı kaçak inşaata mühür kırılarak bir kat daha eklenerek 4 kata çıkarılmıştı.
