Turist sayısı ve turizm gelirlerinde ciddi hedefler açıklayan Türkiye'de bu hedeflere ulaşmak için hala yeni özel sektör otel yatırımları ön plana çıkarken verilere göre doluluklarda benzer gelişim yok. Peki bu noktada Türkiye turizminde hedefler yanlış mı?
Yıl boyunca yüzde 50-55, yüksek sezonda yüzde 70-75 doluluklara ulaşan bir ülke, turist sayısı hedefini sürekli artırarak, arz talep dengesini bozar. Bu da konaklama ticaretinin ve hizmetinin sürdürebilir olmasını zorlaştırır. Çünkü, cansız iç pazar ve dışa bağımlı müşteriyle dolmayan oteller ve otel yatakları ile uzamayan sezona rağmen arzı sürekli artırmak ekonomik değildir.
Kitle turizmine odaklanan ülkelerde sezon kısalığı sorunu var. Özellikle İspanya ve Türkiye gibi turist sayısına odaklanan ülkelerde, iç pazardan da destek yeterli değilse İtalya ve Fransa gibi ülkeler karşısında ekonomik olmayan bu açmaza daha fazla düşülüyor. Son Eurıstat verilerine göre, AB'de yaklaşık 28,9 milyon otel yatağı var. AB'deki yatak sayısında 5,2 milyon yatakla İtalya, 5,1 milyonla Fransa ve 3,8 milyonla İspanya öne çıkarken Türkiye 2,5 milyon dolayında otel yatağına sahip.
Otel yataklarının doluluklarında mevsimsellik temel sorun iken bunu en ağır hisseden İspanya ve Türkiye. Otel ve konaklama tesislerinin doluluklarında İspanya ve Türkiye yaz aylarında (Mayıs-ekim) yüzde 65 doluluk ile (Fransa ve İtalya’da ortalama yüzde 55) rekor seviyede iken kış aylarında yüzde 35-40 arası minimal düzeyde. Bununla birlikte İspanya ve Türkiye’de otel ve konaklama tesislerindede yapılan gecelemelerin yüzde 60-65’i yabancı turistler tarafından yapılırken bu oran Fransa ve İtalya’da yüzde 35-40 aralığında.
Özetle, İspanya ve Türkiye’de dış talebe bağlı olarak yıl geneli otel dolulukları, Fransa ve İtalya’dan daha yüksek ama yaz aylarına sıkımış durumda. Fransa ve İtalya’da ise doluluklar daha düşük ama yıla daha yaygın durumda. yüksek sezon ile düşük sezon arası doluluk farkları da İspanya ve Türkiye’de yüzde 30 dolayında iken Fransa ve İtalya’da yüzde 15 dolayında.
Doluluklardaki bu mevsimsellik ve müşteri farkına rağmen Türkiye gibi ülkeler hala yeni otel yatırımı yapmaya devam ederken Fransa ve İtalya gibi ülkelerde ise yatak arzı sabit seyretmekte.
Kültür ve Turizn Bakanı Mehmet Nui Ersoy turist sayısı ve turizm gelirlerinde ciddi hedefler açıklıyor. Ek olarak yalnız sayısal olmayan yerinde ve detaylı bir plan da ortaya koyuyor ancak sektörün hala yeni otel yatırımları ön plana çıkıyor ancak verilere göre otel doluluklarında benzer gelişim yok.
2028 yılı hedefinin 90 milyon ziyaretçi ve 100 milyar dolar gelir olduğunu açıklayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ürün ve pazar çeşitliliği ile sektörün maliyet odaklı değil gelir odaklı büyüyeceğini de söyledi. Tüm veriler ve otel dolulukları ortadayken acaba turizmde açıklanan bu sayısal hedefler yanlış mı algılanıyor?
Turizm Databank
EROL KARABULUT
