Merkez Bankası'ndan dikkat çeken 'turizm ve istihdam' çalışması
Merkez Bankası’nın ekonomi notları bölümünde yer alan Turizmin Büyüme ve İstihdam Üzerindeki Etkileri çalışmasıyla turizmin büyüme ve istihdam üzerindeki etkileri incelendi.
Aysu Çelgin, Mert Gökcü, Selçuk Gül, Abdullah Kazdal’in ortak çalışmasında, yakın dönemde aşılamanın yaygınlaşmasının da etkisiyle küresel ekonominin toparlama eğilimine girdiği belirtilerek, 2021 yılının ikinci yarısında turizm faaliyetindeki toparlanmanın büyüme üzerindeki etkilerinin ele alınmasının önem kazandığına dikkat çekildi.
2019 yılında yaklaşık 30 milyar dolar turizm geliri elde edilirken, 2020 yılında turizm gelirlerinin 10 milyar dolara gerilediğinin hatırlatıldığı çalışmada, ülkeye gelen yabancı ziyaretçi sayısının 2019 yılı itibarıyla 45 milyon kişi ile tarihsel olarak en yüksek değerini aldıktan sonra, salgın kısıtlamalarının etkisiyle 2020 yılında yaklaşık 13 milyon kişiye gerilediğinin belirtildiği çalışmada 2020 yılında yabancı ziyaretçilerin bölgesel dağılımı incelendiğinde Avrupa ülkelerinin yüzde 45 ile en yüksek paya sahipken, Avrupa’yı yaklaşık yüzde 30’luk pay ile Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinin takip ettiği belirtildi.
Yabancı ziyaretçilerin harcamalarının paket tur harcamaları ve kişisel harcamalar olarak iki ana kalem altında sınıflandırıldığının anlatıldığı çalışmada, kişisel harcamaların turizm gelirlerinin yaklaşık olarak yüzde 85’ini oluşturduğunu, bu başlık altında yer alan yeme-içme, konaklama, ulaştırma ve giyim-ayakkabının en büyük kalemler olarak öne çıktığı kaydedilirken turist sayısında yüzde 10 oranında artışın, GSYİH üzerinde birikimli artırıcı etkisinin bir ve iki çeyrek sonra sırasıyla 0.5-0.7 yüzde puan ve 0.6-1.2 yüzde puan civarında olduğunun belirtildiği çalışmada yüksek harcama profili nedeniyle Ortadoğu ve Afrika (ODA) bölgesinden gelen ziyaretçilerde göreli olarak daha fazla artışın, turizm gelirleri ve büyüme üzerinde ortalama etkilere kıyasla daha genişletici olacağına dikkat çekildi.
Turist sayısındaki yüzde 10’luk artışın toplam istihdamda ilk iki çeyrekte sırasıyla yüzde 0.2 ve yüzde 0.4 oranında yükselişe neden olduğunun görüldüğünün belirtildiği çalışmada ayrıca toplam istihdam yerine turizm sektörü ile yakından ilişkili konaklama ve yiyecek hizmetleri sektörü istihdamı konulduğunda bu sektörlerdeki istihdam kazancının ikinci çeyrek sonunda yüzde 1.3’e kadar yükseldiği vurgulanarak şu ifadelere yer verildi:
''Benzer analizler perakende ticaret ve ulaştırma sektörleri için tekrarlandığında, etkinin yaklaşık yüzde 0.5 civarında olduğu hesaplanmaktadır. Turizmdeki toparlamanın işgücü piyasası üzerindeki destekleyici etkilerinin, doğrudan bağlantılı sektörlerde daha kuvvetli olmak üzere belirgin olacağı öngörülmektedir.''
