Fakat yetkililer durumun vahametini henüz anlayamamış olacaklar ki, bu süreçte buldukları destek paketlerinin içinden sektöre katkı sağlayacak neredeyse hiç bir şey çıkmadı. Anı kurtarmak üzerine olan bir destek paketi ile nasıl bir yol izlemeyi düşündüklerini ne yazık ki çözmek mümkün değil!
Salgının başlangıcından günümüze gelene kadar açıklanan destek paketlerini detaylı incelediğimizde destek paketi mi köstek paketi mi anlamakta güçlük çeker haldeyiz. Geçtiğimiz günlerde sektör için açıklanan turizm destek paketi sadece dar boğazda olan sektörü anlık kurtarmak üzerine kurulu ne yazık ki.
Peki ya sonrası ne olacak ?
12 ay ödemesiz olan kredinin 12 ay sonrasını kim düşündü?
Uzmanların pandeminin 2 yıla kadar uzayacağına dair açıklamaları mevcut iken sihirli bir değnek ile bizi bu şartlardan kurtaracak bir sistem mi buldu yoksa destek paketini hazırlayanlar.
Yıllarca turizm gelirinin kaymağını yiyen yetkililer sektöre şimdi sadece kredi vererek mi çözüm buluyor? Bir de bu kredileri sadece cirosu yüksek firmalar alabiliyor işin komik tarafı. Küçük ve orta ölçekli işletme ve oteller başvuruda bulunduğunda bin bir sebeple ret yiyor haber merkezimize gelen bilgilere göre. Şansın varsa krediyi kullanabiliyorsun anlayacağın.
Ülkeye her anlamda katkı sağlayan sektör için daha yaratıcı çözümler üretilebilmeli.
12 ay ödemesiz kredi seçeneğinin geri ödeme süresi pandemi bitene kadar uzatılmalı. Sektörün farklı iş kolları içerisinde daha küçük ölçekli işletmelere de yaşam suyu verebilecek hibe paketlerinin oluşturulması ve desteğin miktarının küçük ve büyük fark etmeksizin tüm ilgili birimlere eşit olarak paylaştırılması akla gelen bazı çözüm yollarından olabilir daha çok borçlandırmak yerine. Bir çok ülkede yapıldığı gibi hibe paketleri ciddi anlamda sorunu bir nebzede olsa çözmek için mantıklı bir çözüm yöntemi oluşturabilir.
Bu dönemde işletmelerin gelir kaybından dolayı oluşan mevcut borçlarında da düşme yapılabilmeli veya pandemi bitene kadar ertelenebilmeli.
Tüm bu incelikler düşünülürken kira ödemeleri, tedarikçilerin ödemeleri, maaş ödemesi, sözleşme, fatura ve kredi kartı giderleri gibi giderlerin ödenmesi için kredi verilmesi borcu borçla kapatma sistemine sektörün itilmesi cidden çok üzücü. 12 ay ödeme yapılmayacak olsa dahi turizm sektörünün bir çok alanında işlerin yolunda gitmediği bariz ortadayken bu toparlanmanın kolay olmayacağı beklenen bir gerçek.
Her seferinde kredi ile mi toparlanacağız?
Bu çözüm önerisini üniversite okuyanlar iyi bilir öğretim kredisi vardır üniversite öğrencilerine verilen. O anda öğrenciye ilaç gibi gelir koşarak almak ister tüm öğrenciler. Fakat mezun olunca ne yazık ki en zor dönemler başlar geri ödemeler. Gelirin yoksa borç katlanarak büyür ve içinden çıkılmaz bir hâl alır. Destek paketimiz bende ne yazık ki bu izlenimi yarattı. Ödeme günü geldiğinde sihirli bir değnek ile pandemi etkisini bir anda azaltamayacağımıza göre büyük bir borç karmaşası sektörü bekliyor. Kaldı ki bunun bir destek paketi olduğunu düşünüyorlarsa neden sadece iş verenlere yönelik bir destek paketi? Sektör çalışanlarına nefes aldıracak neden hiç bir çözüm önerisi yok?
Kısa Çalışma Ödeneği gün geçtikçe anlamını yetirmekte ve bu enflasyonda asgarinin asgarisi seviyesinde kalmaktadır. İşte koskoca sektöre layık görülen çok meşhur destek paketimizin kamuoyuna az bilgi verildiği için kısaca detayları;
1) Hazine ve Maliye Bakanlığı garantisi ve Kredi Garanti Fonu kefaleti ile bankalar tarafından 10 milyar TL kredi sağlanacak.
2) Krediler, 1 Kasım 2021 tarihini aşmamak kaydıyla, azami 12 ay ödemesiz dönem olmak üzere 48 ay vadeli olacak.
3) Faiz oranı, sabit faizli krediler için azami yüzde 14,5, değişken faizli krediler için TLREF 200 baz puan olarak belirlendi.
4) Yararlanıcı başına kefalet üst limiti 32 milyon TL ve kredi üst limiti 40 milyon TL olacak.
5) Kredi ve kefalet limitleri ciro aralıklarına göre olacak.
Kısaca; “İnsan bir kez düşmeye görsün.” derler ya ne doğru sözmüş .
Sevgiyle kalın ...
Aslı Yelda ERDİR
