Tüm dünyayı etkisi altına alana koronavirüs salgını sonrasında tüm sektörler normalleşme sürecinde çalışmalarını hızlandırırken, yeni normalde özellikle turizm sektörünün nasıl şekilleneceği merak konusu olmaya devam ediyor. Teknolojik yatırımların ve hijyenin ön plana çıkacağı görüşünün turizm sektöründe hakim olmaya başladığı normallşeme süreci ve sonrasında, turizmciler hangi teknolojik allt yapıları nasıl kullanmalı, nelere dikkat etmeli? Uluslararası Bilgi Teknolojileri, Turizm ve Seyahat Federasyonu (IFITT) Türkiye Başkanı Gizem Kayar, Turizm Medya Yayın Grubu Proje Koordinatörü Gülcan Tuğ'un sorularını yanıtladı. 1- Gizem Kayar, Bize kendinizi kısaca tanıtırmısınız?Öncelikle merhaba. Tabii ki... Ben bir Bilgisayar Mühendisi ve akademisyenim. Ankara'da lisans eğitimimi tamamlayıp, Almanya'da yükseklisans ve doktora eğitimi aldım ve sonrasında bir sene de Amerika'da doktora üstü çalışmaları yapıp geri döndüm. Hayalimde her zaman akademisyenlik olduğu için kısa bir süre uzman yazılım mühendisi olarak çalışıp hemen akademiye geçiş yaptım. İlk önce TED Üniversitesi bünyesinde Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nde yardımcı doçent olarak çalıştım. Aynı zamanda İnteraktif Bilişim Sistemleri Yükseklisans Programı'nın da Anabilim Dalı Başkanlığı'nı yürüttüm. Sonrasında kendi memleketim olan Muğla'ya yakınlaşmak için Ege'ye dönme kararı aldım. Kısa bir süre Yaşar Üniversitesi'nde çalışıp sonra da şimdi bir üyesi olmaktan mutluluk duyduğum Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği'ne geçiş yaptım. Uzmanlık alanım olan Bilgisayar Grafikleri dalına bağlı olarak fiziksel tabanlı akışkan simülasyonları çalıştım uzun süre. Sonrasında ise yine Bilgisayar Grafikleri ile yakından ilgili olan Oyun Programlama alanı ile ilgilenmeye başladım. TED Üniversitesi'nden itibaren Bilgisayar Grafikleri ve Oyun Programlama derslerini bulunduğum her kurumda ben verdim. Sonrasında Oyun alanı içinde bana daha cazip gelen, öğretme ve eğitime dayalı Ciddi Oyunlar alanında çalışmaya başladım. Bu arada da en çok ilgilendiğim iki ana konuyu bu ilgime dahil ettim. Sağlık ve Turizm. Sağlık ve Turizm ile ilgili uygulamalar ve oyunlar geliştirmeye başladım öğrencilerimle. Turizme olan ilgim kendi uzmanlık alanım ile de birleşince Türkiye'de Turizm Teknolojileri adına birşeyler yapmaya karar verdim. Böylece bu noktaya kadar geldik. 
2-Turizm ile ilgili bir çok projede yer aldığınızı biliyoruz. Bize IFITT den ve yakın dönem hedeflerinden, ve varsa gerçekleştireceğiniz projeleri paylaşırmısınız?Benim Turizm Teknolojileri adına yaptığım ilk şey mobil uygulamalar çıkarmak oldu aslında. Etkinlik uygulaması yaratmak adına güzel bir Web Arayüzü ve Backend ile desteklenmiş güzel bir etkinlik rehberi çıkardık öğrencilerimle. Sonrasında ayrıca lokasyon tabanlı puan toplama oyunu olan ve turizm amaçlı kullanılabilecek, gezdiğiniz yerlerden puan toplamanızı sağlayan bir Artırılmış Gerçeklik Platformu oluşturduk. Artırılmış Gerçeklik alanı ile ilgili çalışmalarımız turizm sektöründe devam etti. Ben daha ziyade direkt uzmanlığıma giren bu tür uygulamalarda aktif olarak rol alıyordum. Sonrasında müzelerde dijitalleşme, genç nesle tarih tutkusu aşılama, turizm eğitiminde dijitalleşme üzerine çalışmaya ve yayınlar yapmaya başladım. Sonrasında da dedim ki herkesin akıllı şehirleri konuştuğu bir dönemde akıllı turizmin de tüm yönleriyle ele alınması gerek. Sadece grafik alanı yada veri tabanlı öneri sistemleri ve satın alma sistemleri yetmez, IT'yi ve veri analizini turizmin her alt alanına dahil etmek zorundayız. Bu fikir de beni IFITT'in yani Uluslararası Bilgi Teknolojileri, Turizm ve Seyahat Federasyonu'nun Türkiye şubesini açma yolunda ilerletti. Burada IFITT hakkında bana fikir veren ve her zaman desteğini esirgemeyen IFITT Başkan Yardımcısı ve USF Profösörü sevgili Cihan Çobanoğlu'na da teşekkür etmek isterim. Neticede IFITT'i kurduk ve oldukça aktif bir ekip meydana getirdik. Tam da IFITT genel merkezinin hedefllediği şekilde içimizde pek çok akademisyen var. Çünkü kar amacı gütmeyen ve tamamen gönüllülük esası ile çalıştığımız IFITT'in temel misyonu bilgiyi üretmek ve ileri taşımak. Bu da sadece sektör yetkilileri ile değil aynı zamanda akademik destek ile olabilecek bir süreç. Biz bu şekilde yola çıktık. IFITT ülke şubeleri her sene 2 tane seminer ve birer günlük küçük çaplı üniversite bazında event'ler yapmakla sorumludur. Bilgiyi paylaşmak ve ileriye taşımak esastır. Bu bizim şubemiz için de böyle. İlk 2 günlük seminerimiz Mayıs ayında Bodrum'da gerçekleşecekti. Bunun için Muğla Büyükşehir Belediyesi'nin, Bodrum Tanıtma Vakfı'nın (BOTAV), ve Bodrum Otelciler Derneği'nin (BODER) desteklerini almıştık. Burada amacımız ilk gün teknoloji entegrasyonu konsunda sektörün problemlerini konuşmak, analiz etmek, fikir vermek, ikinci gün ise turizmde teknoloji entegrasyonu konulu bir veri toplama ve analizi semineri verip, hem Turizm hem de Bilgisayar Mühendisliği Bölümlerinden gelen karma bir öğrenci grubuna hackathon yaptırmaktı. Bu fikrimiz halen devam ediyor. Eğer ki bir aksilik olmaz ve koronavirüs sıkıntısını aşabilirsek Kasım yada Aralık için aynı programı uygulayacağız. Buna benzer şekilde her sene 2 tane 2 günlük seminerlerimz olacak. Ayrıca, akademisyen üyelerimiz de kendi üniversitelerinde verecekleri 1er günlük eğitimleri hazırlamaya devam ediyor. Bunu da en kısa zamanda hayata geçireceğiz. Bu eğitimler sadece bizm şubemizin değil Uluslararası alanında IFITT'in açmış olduğu doktora öğrencisi yetiştirme programları için ve 10.000 Euro destekle kabul ettiği projeler için de birer bilgilendirme mahiyetinde olacaklar. Gençlere ulaştıkça sürdürülebilirlik anlam kazanacak. 3- Turizm sektöründe büyük bir atak yapmayı hedefleyen Türkiye' de konferans ve panellerde konuşmacı ve katılımcı olarak yer almak yakın dönem hedefleriniz arasında mı?Elbette. Sektörü yakından takip etmek çok önemli. Problemleri iyi anlamaz isek, çözümlerimiz de istediği yere ulaşamaz. Konferans ve paneller de bu bilgi alışverişi için çok ideeal alanlar. Bu sebeple uzman dahi olsa gündemi takip etmek adına her sektör yetkilisinin ve akademisyenin ilgili konferans ve panellere katılması gerektiğini düşünüyorum. Konuşmacı olarak ise elbette severek katılırım. Yeter ki Covid19 geçsin ve biz tekrar konferans ve panellere katılabiliyor olalım. 4- Dünyada sizce en çok iz bırakan Sektörel /Turizm değişim örnekleri nelerdir?Aslında teknolojinin gelişmesi ve kullanımının yaygınlaşması ile birlikte özellikle son 20 senede çok çarpıcı örneklerle karşılaştık. Seyahat amaçlı bir Metasearch Motoru olan Booking.com bu konuda sektöre damgasını vurdu biliyorsunuz. Şu anda Booking.com ve benzeri arama motorları olmasa pek çokları ne yapacağını şaşırır. Son 10 senede gelen bir örnek de Airbnb. Şu anda 191 ülkede 100.000den fazla şehirde hizmet veren devasa bir ağa dönüştü. Konaklama sektörüne damgasını vurdu. Bunların yanısıra reklam anlayışı da değişmeye başladı. Sosyal medya ile birlikte "Influencer" denen kişiler oluşmaya başladı ve seyhata ettikleri yerleri, gittikleri restaurant/cafe vb. hizmet alanlarını ve pek çok turistik aksiyonu paylaşıp reklamın kendi kendine yapılmasına örnek oldular. Bu vesile ile sosyal medyanın gücünü tekrar gördük. Teknik detaylarına girmeyeceğim ama her 3 örnekte de ciddi bir teknolojik altyapıdan bahsediyoruz. Özellikle son 5 senedir de belli bazı noktalarda "Overtourism" oluşması sonrasında Tours by Locals gibi firmalar oluşmaya ve daha lokal yerlere seyahatler düzenlemeye ve deneyim turizmi girişimleri yapmaya başladılar. Yapay zeka ve robot örneklerine henüz girmeyeceğim. Bu konular için daha alınacak yol olduğunu düşünüyorum. Ama verdiğim her örnekte veri analizinin önemi pahabiçilemez. 5- Turizm ve alanda dijitalleşme süreçlerinin hızlandırılması için yapılması gerekenler nelerdir?En önemli sorun bence teknoloji korkusu. Bu korkunun aşılması için çalışmalar yapılması gerek. Biz örneğin şu anda sevgili Eda Avcı ile (Dr. Eda Avcı - Dokuz Eylül Üniv. Rehberlik Bölümü / IFITT Başkan Yardımcı) bu konuda bir çalışmaya başladık ve bunu yayınlaştıracağız. Teknolojinin insanın yerini alması mümkün değil. Bu zaten bizim istediğimiz birşey de değil. Teknolojiyi bizlere yardımcı olması adına akıllıca kullanmamız gerek. Yeni nesli de bu anlayış ama aynı zamanda teknik donanım ile yetiştirmemiz gerekiyor. Bunun için gereken konferans, seminer, proje destekleri ve girişimcilik hareketlerinin önününü en kısa zamanda açılması gerek. Mevcut sektör yetkililerinin de bu konuda gözünü kulağını dört açması gerektiğine inanıyorum. Bize düşen bu bilincin yaygınlaştırılmasını ve ayrıca, doğru talepler almanın ve bu taleplere mantıklı yanıtlar vermenin altyapısını oluşturmanın gerektirdiği know-how'ı sağlamak olacak. 6- Covid-19 un Turizm sektörüne etkisi nedir? bu kriz sonrasında sizce neler yapılması gerekiyor? IT sektörü açısından bu değişim nasıl bir ivme ile gözlemlenecek?Maalesef sektör zor günler geçiriyor. Sadece ulusal değil küresel anlamda bu böyle. Herkesin büyük bir heyecanla sezonu beklediği harika bir sene başlangıcında böyle bir durum ile karşılaşacağımız kimsenin aklına gelmezdi ama oldu. Bundan sonra ne yapacağımıza bakacağız ve bir dahakine daha hazırlıklı olmak için akıllı hamleler yapmaya çalışacağız. Öncelikle Turizm Teknolojilerini hedef alan proje çağrıları artmalı bana sorarsanız. Özellikle pandemi sonrasında bu çok daha gündemde olacak. Sadece IT-spesifik alanında değil, otelellerde yüzey ve malzeme araştırmaları, UV teknolojileri, elektrostatik spray vb. dezenfeksiyon konularında yapılacak AR-GE çalışmaları, sensör teknolojilerinin yaygınlaştırılması gibi pek çok alan var. Teknoloji gerçekten de bundan sonra turizm sektöründe daha aktif rol alacak diye düşünüyorum. Daha şimdiden yabancı pek firmanın özellikle konaklama hijyen teknolojileri konusunda yaptıkları AR-GE çalışmalarını hızlandırdıklarını, otel sensör teknolojileri alanında da yeni yapılanmalara gittiklerini gözlemliyorum. Ayrıca, veri yine çok kıymetli olacak. Pandemi sonrası, seyahat etmeyi planlayanların yada planlamayanların davranışlarını mutlaka analiz etmek gerektiğine inanıyorum. Bu konuda IT'ye büyük iş düşüyor. 7- Covid- 19 Turizm sektörüne aynı zamanda hızla dijitalleşme yolunu açmış gibi görünüyor. Sizce Türkiye bu hızı yakalayabilecekmiyiz? yakalamak için neler yapmalıyız?Bahsettiğim gibi sektör dijitalleşme, teknoloji ve bilimsel yaklaşım entegrasyonu yolunda kesinlikle ivme kazacanak.Türkiye olarak hız almak istiyorsak girişim faaliyetlerinin mutlaka önünün açılması gerektiğine inanıyorum. Buradan genç araştırmacılara seslenmek isterim ki eğer ki bir fikrimiz varsa korkmadan arkasında durup ürün elde etmek için gerekli başvuruları yapalım. Bu sırada Bakanlık, TÜBİTAK, Kalkınma Ajansları, KOSGEB gibi kurumlar da turizm teknolojileri ve turizmde iyileştirme çağrılarını hızlandırırlarsa hep birlikte daha hızlı yol alabiliriz kanaatindeyim. Yatırım ya da başlangıç sermayesi arayan parlak fikirlerin mutlaka desteklenmesi gerekir. Burada melek yatırımcılara da iş düşüyor. 8- Gelişmeler ve gecikmeler sizi nasıl etkiledi? 2021 yılı için IFITT Turkey için planlarınız nelerdir?Mayıs ayında yapmayı planladığımız ilk seminer ve hackathon'umuzu maalesef gerçekleştiremedik. Akademik üyelerimiz de üniversite etkinliklerini durdurmak zorunda kaldı elbette ama Covid19 süreci sonrası normalleşme devam ederse kış aylarında tekrar hız kazanırız. Ayrıca öğrenci projelerinin sayısını artırmayı planlıyoruz. Salgın elbette hızımızı kesti ama bu dönemde online seminerlere katılıp sektöre değinen tün yönetim kurulu üyelerimize de ayrıca tek tek teşekkür etmeyi bir borç bilirim. 9-Önemli bir uluslararası iletişim ağınız olduğunu biliyoruz. Turkiye'deki ve Uluslararası alanda hedefleriniz, projeleriniz ve hayalleriniz neler? IFITT Turkey ve Profesyonel mesleğiniz arasında nasıl köprü ile devam edeceksiniz?Yurtdışı bağlantıları her zaman oldukça kritik olmuştur ve kesinlikle sıkı sıkı bağlı kalmaktan yanayım her zaman. Ulusal çapta işler yapıyoruz ama büyüme ve gelişme küresel anlamda yaşanıyor. Geride kalmamak için güncel küresel bilgiyi takip etmek, ağımızı da taze tutmak önemli. Bir akademisyen olarak gerek AB gerek ise Amerika ile proje görüşmelerim ve çalışmalarım kendi adıma devam ediyor ve bunlar özellikle turizm teknolojilerini yeni nesillere aktarabilme üzerine kurulu. Görünürlük ve ayrıca know-how paylaşımı açısından uluslararası proje sayımızı artırmanın önemli olduğuna inanıyorum. Alanım zaten IT olduğu ve mesleğim gereği güncel bilgiyi sürekli takip ettiğim için bu bilgiyi turizme nasıl aktaracağım konusunda kafamda sürekli yeni planlar oluyor. IFITT takımımızdaki herkes de zaten bilgi paylaşımı konusunda oldukça cömert ve yeni aksiyonlar konusunda hevesli. Bu sebeple bu köprüyü kurmak hem kolay hem de keyifli bir hal alıyor. IFITT Turkey olarak pek çok güzel iş yapmak için yola çıktık ve pandemi sonrası normalleşme dönemi başlar başlamaz hızımıza geri döneceğiz.
2-Turizm ile ilgili bir çok projede yer aldığınızı biliyoruz. Bize IFITT den ve yakın dönem hedeflerinden, ve varsa gerçekleştireceğiniz projeleri paylaşırmısınız?Benim Turizm Teknolojileri adına yaptığım ilk şey mobil uygulamalar çıkarmak oldu aslında. Etkinlik uygulaması yaratmak adına güzel bir Web Arayüzü ve Backend ile desteklenmiş güzel bir etkinlik rehberi çıkardık öğrencilerimle. Sonrasında ayrıca lokasyon tabanlı puan toplama oyunu olan ve turizm amaçlı kullanılabilecek, gezdiğiniz yerlerden puan toplamanızı sağlayan bir Artırılmış Gerçeklik Platformu oluşturduk. Artırılmış Gerçeklik alanı ile ilgili çalışmalarımız turizm sektöründe devam etti. Ben daha ziyade direkt uzmanlığıma giren bu tür uygulamalarda aktif olarak rol alıyordum. Sonrasında müzelerde dijitalleşme, genç nesle tarih tutkusu aşılama, turizm eğitiminde dijitalleşme üzerine çalışmaya ve yayınlar yapmaya başladım. Sonrasında da dedim ki herkesin akıllı şehirleri konuştuğu bir dönemde akıllı turizmin de tüm yönleriyle ele alınması gerek. Sadece grafik alanı yada veri tabanlı öneri sistemleri ve satın alma sistemleri yetmez, IT'yi ve veri analizini turizmin her alt alanına dahil etmek zorundayız. Bu fikir de beni IFITT'in yani Uluslararası Bilgi Teknolojileri, Turizm ve Seyahat Federasyonu'nun Türkiye şubesini açma yolunda ilerletti. Burada IFITT hakkında bana fikir veren ve her zaman desteğini esirgemeyen IFITT Başkan Yardımcısı ve USF Profösörü sevgili Cihan Çobanoğlu'na da teşekkür etmek isterim. Neticede IFITT'i kurduk ve oldukça aktif bir ekip meydana getirdik. Tam da IFITT genel merkezinin hedefllediği şekilde içimizde pek çok akademisyen var. Çünkü kar amacı gütmeyen ve tamamen gönüllülük esası ile çalıştığımız IFITT'in temel misyonu bilgiyi üretmek ve ileri taşımak. Bu da sadece sektör yetkilileri ile değil aynı zamanda akademik destek ile olabilecek bir süreç. Biz bu şekilde yola çıktık. IFITT ülke şubeleri her sene 2 tane seminer ve birer günlük küçük çaplı üniversite bazında event'ler yapmakla sorumludur. Bilgiyi paylaşmak ve ileriye taşımak esastır. Bu bizim şubemiz için de böyle. İlk 2 günlük seminerimiz Mayıs ayında Bodrum'da gerçekleşecekti. Bunun için Muğla Büyükşehir Belediyesi'nin, Bodrum Tanıtma Vakfı'nın (BOTAV), ve Bodrum Otelciler Derneği'nin (BODER) desteklerini almıştık. Burada amacımız ilk gün teknoloji entegrasyonu konsunda sektörün problemlerini konuşmak, analiz etmek, fikir vermek, ikinci gün ise turizmde teknoloji entegrasyonu konulu bir veri toplama ve analizi semineri verip, hem Turizm hem de Bilgisayar Mühendisliği Bölümlerinden gelen karma bir öğrenci grubuna hackathon yaptırmaktı. Bu fikrimiz halen devam ediyor. Eğer ki bir aksilik olmaz ve koronavirüs sıkıntısını aşabilirsek Kasım yada Aralık için aynı programı uygulayacağız. Buna benzer şekilde her sene 2 tane 2 günlük seminerlerimz olacak. Ayrıca, akademisyen üyelerimiz de kendi üniversitelerinde verecekleri 1er günlük eğitimleri hazırlamaya devam ediyor. Bunu da en kısa zamanda hayata geçireceğiz. Bu eğitimler sadece bizm şubemizin değil Uluslararası alanında IFITT'in açmış olduğu doktora öğrencisi yetiştirme programları için ve 10.000 Euro destekle kabul ettiği projeler için de birer bilgilendirme mahiyetinde olacaklar. Gençlere ulaştıkça sürdürülebilirlik anlam kazanacak. 3- Turizm sektöründe büyük bir atak yapmayı hedefleyen Türkiye' de konferans ve panellerde konuşmacı ve katılımcı olarak yer almak yakın dönem hedefleriniz arasında mı?Elbette. Sektörü yakından takip etmek çok önemli. Problemleri iyi anlamaz isek, çözümlerimiz de istediği yere ulaşamaz. Konferans ve paneller de bu bilgi alışverişi için çok ideeal alanlar. Bu sebeple uzman dahi olsa gündemi takip etmek adına her sektör yetkilisinin ve akademisyenin ilgili konferans ve panellere katılması gerektiğini düşünüyorum. Konuşmacı olarak ise elbette severek katılırım. Yeter ki Covid19 geçsin ve biz tekrar konferans ve panellere katılabiliyor olalım. 4- Dünyada sizce en çok iz bırakan Sektörel /Turizm değişim örnekleri nelerdir?Aslında teknolojinin gelişmesi ve kullanımının yaygınlaşması ile birlikte özellikle son 20 senede çok çarpıcı örneklerle karşılaştık. Seyahat amaçlı bir Metasearch Motoru olan Booking.com bu konuda sektöre damgasını vurdu biliyorsunuz. Şu anda Booking.com ve benzeri arama motorları olmasa pek çokları ne yapacağını şaşırır. Son 10 senede gelen bir örnek de Airbnb. Şu anda 191 ülkede 100.000den fazla şehirde hizmet veren devasa bir ağa dönüştü. Konaklama sektörüne damgasını vurdu. Bunların yanısıra reklam anlayışı da değişmeye başladı. Sosyal medya ile birlikte "Influencer" denen kişiler oluşmaya başladı ve seyhata ettikleri yerleri, gittikleri restaurant/cafe vb. hizmet alanlarını ve pek çok turistik aksiyonu paylaşıp reklamın kendi kendine yapılmasına örnek oldular. Bu vesile ile sosyal medyanın gücünü tekrar gördük. Teknik detaylarına girmeyeceğim ama her 3 örnekte de ciddi bir teknolojik altyapıdan bahsediyoruz. Özellikle son 5 senedir de belli bazı noktalarda "Overtourism" oluşması sonrasında Tours by Locals gibi firmalar oluşmaya ve daha lokal yerlere seyahatler düzenlemeye ve deneyim turizmi girişimleri yapmaya başladılar. Yapay zeka ve robot örneklerine henüz girmeyeceğim. Bu konular için daha alınacak yol olduğunu düşünüyorum. Ama verdiğim her örnekte veri analizinin önemi pahabiçilemez. 5- Turizm ve alanda dijitalleşme süreçlerinin hızlandırılması için yapılması gerekenler nelerdir?En önemli sorun bence teknoloji korkusu. Bu korkunun aşılması için çalışmalar yapılması gerek. Biz örneğin şu anda sevgili Eda Avcı ile (Dr. Eda Avcı - Dokuz Eylül Üniv. Rehberlik Bölümü / IFITT Başkan Yardımcı) bu konuda bir çalışmaya başladık ve bunu yayınlaştıracağız. Teknolojinin insanın yerini alması mümkün değil. Bu zaten bizim istediğimiz birşey de değil. Teknolojiyi bizlere yardımcı olması adına akıllıca kullanmamız gerek. Yeni nesli de bu anlayış ama aynı zamanda teknik donanım ile yetiştirmemiz gerekiyor. Bunun için gereken konferans, seminer, proje destekleri ve girişimcilik hareketlerinin önününü en kısa zamanda açılması gerek. Mevcut sektör yetkililerinin de bu konuda gözünü kulağını dört açması gerektiğine inanıyorum. Bize düşen bu bilincin yaygınlaştırılmasını ve ayrıca, doğru talepler almanın ve bu taleplere mantıklı yanıtlar vermenin altyapısını oluşturmanın gerektirdiği know-how'ı sağlamak olacak. 6- Covid-19 un Turizm sektörüne etkisi nedir? bu kriz sonrasında sizce neler yapılması gerekiyor? IT sektörü açısından bu değişim nasıl bir ivme ile gözlemlenecek?Maalesef sektör zor günler geçiriyor. Sadece ulusal değil küresel anlamda bu böyle. Herkesin büyük bir heyecanla sezonu beklediği harika bir sene başlangıcında böyle bir durum ile karşılaşacağımız kimsenin aklına gelmezdi ama oldu. Bundan sonra ne yapacağımıza bakacağız ve bir dahakine daha hazırlıklı olmak için akıllı hamleler yapmaya çalışacağız. Öncelikle Turizm Teknolojilerini hedef alan proje çağrıları artmalı bana sorarsanız. Özellikle pandemi sonrasında bu çok daha gündemde olacak. Sadece IT-spesifik alanında değil, otelellerde yüzey ve malzeme araştırmaları, UV teknolojileri, elektrostatik spray vb. dezenfeksiyon konularında yapılacak AR-GE çalışmaları, sensör teknolojilerinin yaygınlaştırılması gibi pek çok alan var. Teknoloji gerçekten de bundan sonra turizm sektöründe daha aktif rol alacak diye düşünüyorum. Daha şimdiden yabancı pek firmanın özellikle konaklama hijyen teknolojileri konusunda yaptıkları AR-GE çalışmalarını hızlandırdıklarını, otel sensör teknolojileri alanında da yeni yapılanmalara gittiklerini gözlemliyorum. Ayrıca, veri yine çok kıymetli olacak. Pandemi sonrası, seyahat etmeyi planlayanların yada planlamayanların davranışlarını mutlaka analiz etmek gerektiğine inanıyorum. Bu konuda IT'ye büyük iş düşüyor. 7- Covid- 19 Turizm sektörüne aynı zamanda hızla dijitalleşme yolunu açmış gibi görünüyor. Sizce Türkiye bu hızı yakalayabilecekmiyiz? yakalamak için neler yapmalıyız?Bahsettiğim gibi sektör dijitalleşme, teknoloji ve bilimsel yaklaşım entegrasyonu yolunda kesinlikle ivme kazacanak.Türkiye olarak hız almak istiyorsak girişim faaliyetlerinin mutlaka önünün açılması gerektiğine inanıyorum. Buradan genç araştırmacılara seslenmek isterim ki eğer ki bir fikrimiz varsa korkmadan arkasında durup ürün elde etmek için gerekli başvuruları yapalım. Bu sırada Bakanlık, TÜBİTAK, Kalkınma Ajansları, KOSGEB gibi kurumlar da turizm teknolojileri ve turizmde iyileştirme çağrılarını hızlandırırlarsa hep birlikte daha hızlı yol alabiliriz kanaatindeyim. Yatırım ya da başlangıç sermayesi arayan parlak fikirlerin mutlaka desteklenmesi gerekir. Burada melek yatırımcılara da iş düşüyor. 8- Gelişmeler ve gecikmeler sizi nasıl etkiledi? 2021 yılı için IFITT Turkey için planlarınız nelerdir?Mayıs ayında yapmayı planladığımız ilk seminer ve hackathon'umuzu maalesef gerçekleştiremedik. Akademik üyelerimiz de üniversite etkinliklerini durdurmak zorunda kaldı elbette ama Covid19 süreci sonrası normalleşme devam ederse kış aylarında tekrar hız kazanırız. Ayrıca öğrenci projelerinin sayısını artırmayı planlıyoruz. Salgın elbette hızımızı kesti ama bu dönemde online seminerlere katılıp sektöre değinen tün yönetim kurulu üyelerimize de ayrıca tek tek teşekkür etmeyi bir borç bilirim. 9-Önemli bir uluslararası iletişim ağınız olduğunu biliyoruz. Turkiye'deki ve Uluslararası alanda hedefleriniz, projeleriniz ve hayalleriniz neler? IFITT Turkey ve Profesyonel mesleğiniz arasında nasıl köprü ile devam edeceksiniz?Yurtdışı bağlantıları her zaman oldukça kritik olmuştur ve kesinlikle sıkı sıkı bağlı kalmaktan yanayım her zaman. Ulusal çapta işler yapıyoruz ama büyüme ve gelişme küresel anlamda yaşanıyor. Geride kalmamak için güncel küresel bilgiyi takip etmek, ağımızı da taze tutmak önemli. Bir akademisyen olarak gerek AB gerek ise Amerika ile proje görüşmelerim ve çalışmalarım kendi adıma devam ediyor ve bunlar özellikle turizm teknolojilerini yeni nesillere aktarabilme üzerine kurulu. Görünürlük ve ayrıca know-how paylaşımı açısından uluslararası proje sayımızı artırmanın önemli olduğuna inanıyorum. Alanım zaten IT olduğu ve mesleğim gereği güncel bilgiyi sürekli takip ettiğim için bu bilgiyi turizme nasıl aktaracağım konusunda kafamda sürekli yeni planlar oluyor. IFITT takımımızdaki herkes de zaten bilgi paylaşımı konusunda oldukça cömert ve yeni aksiyonlar konusunda hevesli. Bu sebeple bu köprüyü kurmak hem kolay hem de keyifli bir hal alıyor. IFITT Turkey olarak pek çok güzel iş yapmak için yola çıktık ve pandemi sonrası normalleşme dönemi başlar başlamaz hızımıza geri döneceğiz. 
